Tłuszcze roślinne w zdrowej diecie.
Oleje tłoczone na zimno nieoczyszczone, niefiltrowane, w 100 procentach naturalne – są cennym źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych zwanych witaminą F. Muszą być one dostarczane wraz z pożywieniem gdyż organizm ludzki sam nie jest w stanie ich wytwarzać.
Zawierają one:
- triacyloglicerole,
- monoacyliglicerole
- wolne kwasy tłuszczowe
- fosfolipidy,
- tokoferole
- tokotrienole
Ponadto zawierają sterole wolne i zestryfikowane, skwalen, chlorofile i karotenoidy.
Dobrej jakości olej tłoczony na zimno nie powinien posiadać gorzkiego smaku, powinien odznaczać się delikatnym smakiem i aromatem, typowym dla surowca z jakiego został wytłoczony. Z tytułu tego ,że takie oleje tłoczone są w niskich temperaturach nie są pozbawiane właściwości biologicznych i biologicznych aktywności. Często również z tego tytułu mają przydomek vergin w tłumaczeniu na język polski dziewiczy olej.
Oleje tłoczone na zimno charakteryzują się zawartością: witaminy E, która jest naturalnym przeciwutleniaczem, fitosteroli obniżających zawartość cholesterolu we krwi , dużej ilości błonnika mającego również właściwości profilaktyczne w nowo tworzeniu, fosfolipidów - które wzmacniają prawidłową pracę układu nerwowego.
Klienci powinni mieć możliwość upewnić się czy olej, który kupują jest świeży w znaczeniu czy tłoczony jest w nieodległej przeszłości ,czy ziarna pozyskiwane są od certyfikowanych producentów i czy temperatura tłoczenia tego oleju nie przekraczała 40°C.
Zalety tłuszczów roślinnych:
Tłuszcze są budulcem błon komórkowych i mózgu i wpływają na poprawne działanie układu krążenia a także innych układów naszego organizmu. Są niezmiernie ważnym składnikiem naszej codziennej zdrowej diety i regulują wiele procesów zachodzących w naszym organizmie.
Witaminy jakie możemy znaleźć w tłuszczach to witamina K, E, D i A. Tłuszcze są bardzo cennym składnikiem naszej diety. Potrafią zabezpieczyć organizm przed niskimi temperaturami, będąc również dla nas podstawowym źródłem energii. Są również nośnikami witamin, które są w nich zawarte. Dzięki tłuszczom lepiej te witaminy przyswajamy, lepiej odczuwamy smak i wspomagamy perystaltykę jelit. Nasza zdrowa dieta powinna zawierać nie więcej niż 30% tłuszczów w większości będących tłuszczami nienasyconymi.
Wady tłuszczów:
Niestety tłuszcze ze względu na swoje pochodzenie i swoją budowę posiadają również wady. Szczególnie powinniśmy unikać spożywania tłuszczów nasyconych, trans tłuszczów. Tłuszcze tak je w zdecydowanej większości znajdują się w tłuszczach pochodzenia zwierzęcego : tłustym mięsie i słoninie.
Niezdrowe tłuszcze trans to również:
- chipsy
- ciastka
- margaryny
Spożywanie takich tłuszczów prowadzi w prostej drodze do chorób metabolicznych, chorób układu krążenia, cukrzycy typu 2 i ogólnie otyłości. Spożywanie nasyconych kwasów tłuszczowych zwiększają krzepliwość krwi, prowadzą do wzrostu ciśnienia tętniczego, miażdżycy i arytmii serca. Niezmiernie szkodliwe jest oczywiście spożywanie w pokarmie dodatkowych ilości cholesterolu. Cholesterol bowiem organizm jest w stanie w odpowiedniej ilości wyprodukować sam - 300 mg cholesterolu to maksymalna dawka jaką powinniśmy przyjmować dziennie ze wskazaniem na całkowitą jego eliminacje.
Pozyskiwanie tłuszczów roślinnych:
Najbardziej znane procesy pozyskiwania tłuszczów:
- rafinacja (ryzyko zmniejszenia w tym procesie zawartości tokoferoli i steroli w oleju)
- ekstrakcja (pozyskiwanie tłuszczów przy użyciu rozpuszczalników chemicznych)
- uwodornienie (produkcja twardych margaryn - ryzyko powstawania bardzo szkodliwych tłuszczów trans)
- tłoczenie olejów na zimno (w przypadku korzystania z wysokiej jakości ziaren proces ten niesie największą szansę na pozostawienie jak największej ilości składników biologicznie aktywnych po wytłoczeniu)
Wartości referencyjnego spożycia tłuszczów w diecie osób dorosłych:
Osoba o zapotrzebowaniu energetycznym 2000 kcal/dobę powinna spożyć około 8 gramów kwasu linolowego/dobę – taka ilość znajduje się m.in. w 1,5 łyżce oleju słonecznikowego.
Osoba o zapotrzebowaniu energetycznym 2000 kcal/dobę powinna spożyć około 1 grama kwasu alfa-linolowego/dobę – taka ilość znajduje się m.in. w 1 łyżeczce oleju lnianego czy 1,5 łyżce oleju rzepakowego
Źródło: Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja. Red nauk: Jarosz M., IŻŻ 2012